Heemtuin planten
In 2023 is bij De Groene Inval de heemtuin, als onderdeel van de natuurtuin, opnieuw ingericht. Zo zijn er overzichtelijke vakken gemaakt met per vak twee soorten heemplanten die van nature thuishoren op de Utrechtse Heuvelrug. In de vakken zijn naambordjes geplaatst met de Nederlandse naam, de Latijnse naam en de bloeitijd. Het geheel beslaat twee druppelvormige oppervlakten, gescheiden door een stap-steen-paadje, waarin in het midden van de perken de soorten door elkaar groeien zoals in een echte wilde biotoop. De tuin is een walhalla voor vele insectensoorten, waaronder wilde bijen, hommels, zweefvliegen en vlinders.
Vrijwilliger Jolanda Verweij had al veel ervaring met het opkweken van heemplanten uit zaad. Vanuit deze expertise is zij soorten gaan telen die nog ontbraken in de heemtuin. In eerste instantie om de resterende plantenvakken te vullen. Inmiddels zijn hier alle soorten die in de heemtuin staan ook verkrijgbaar voor mensen welke zelf een heemtuin willen inrichten.
Dit initiatief past heel goed bij de promotie van het project “Jouw Heuvelrugtuin” van het Nationale Park Utrechtse Heuvelrug. Hierin worden inwoners onder meer gestimuleerd om meer inheemse planten in hun tuin te zetten om zo de biodiversiteit te vergroten.
Het gaat inmiddels om een aanbod van meer dan honderd soorten. Van meer algemeen voorkomende soorten, zoals het Sint-Janskruid, tot zeer zeldzame soorten als de knollathyrus en hokjespeul. Bij de planten op de tafel staat een bordje met de naam en foto van de plant en informatie over de standplaats, voor welke insecten de plant aantrekkelijk is en een interessant weetje over (medicinaal) gebruik van de plant.De plantjes zijn verkrijgbaar van begin april tot eind september.
Jolanda is vaak op het terrein te vinden en in ieder geval voor persoonlijk advies aanwezig op de open dagen, zoals het Lentefeest in het voorjaar, de Imkerdag in de zomer en het Oogstfeest in het najaar. Maar je kunt haar bij vragen ook bellen via het telefoonnummer op de plantentafel.
Tijdens het zaaien wordt enkele weken gebruikt gemaakt van de kas om het kiemen te versnellen. Daarna worden de planten direct buiten geplaatst voor de zogenaamde teelt van koude grond. Hierdoor investeren de planten in een sterk wortelstelsel en schieten ze niet te snel in bloei. Het is de bedoeling dat je de heemplanten koopt op het moment dat ze nog niet bloeien, zodat ze eerst stevig wortelen in je tuin. Dit is een andere insteek dan de meeste tuincentra hanteren, met weelderig bloeiende planten direct uit de kas. Voor eenjarige zomerbloeiers werkt dat, maar vaste planten die je in dit stadium koopt, gaan vaak snel dood. De opzet is dat er alleen met vaste en meerjarige planten wordt gewerkt. De zaden en planten zijn gifvrij opgekweekt in biologische potgrond – zoveel mogelijk turfarm of turfvrij – en de plastic potjes zijn tweedehands en kunnen gerecycled worden. Er wordt geen gebruik gemaakt van mest.
Planten die nog niet groot genoeg zijn bv. zeldzame soorten waarvan er niet zoveel voorradig zijn, staan elders op het terrein als voorraad opgeslagen .
Een (ander) deel van de heemplanten is overigens ook te bewonderen in de aangrenzende natuurtuin. Daar zijn in 2024 door de vrijwilligers vakken ontworpen in een cirkel, als in een kloostertuin, voor medicinale planten, eetbare planten en planten voor industrieel gebruik. Denk aan de grote kaardenbol die vroeger in de wolindustrie werd gebruikt en aan planten waarvan verfstoffen kunnen worden gemaakt.
De natuurtuin is ook onderdeel van de cursus “Jouw Heuvelrugtuin” die meer jaarlijks bij De Groene Inval wordt georganiseerd. Zie voor de startdata en aanmelding bij Educatie op onze website.